Các bệnh thường gặp ở chó và cách điều trị

Bệnh Ký Sinh Trùng ở chó

Bệnh viêm tai ngoài do ve Otodectes cynotis là rất phổ biến mà chó, mèo đều có thể nhiễm ve này. Ve sống ở mặt ngoài ống tai, ăn lớp da ký chủ và hút chất bạch huyết ký chủ để sống. Từ đó kích là cho ký chủ ngứa ngáy khó chịu, viêm, tiết dịch và hình thành vảy trong tai. Ngoài ve trên còn có loài Otobius megnini ký sinh trên chó và một số loài gia súc khác như bò, ngựa, cừu.

* Triệu chứng của bệnh:

Ve ký sinh ở tai kích thích con vật lắc đầu thường xuyên rồi quào hay chà, cọ chỗ tai bị nhiễm ve. Thường xuyên có chất tiết từ ống tai, có màu nâu sậm như sáp, đôi khi chất tiết bông ra. Khi khám tai có thể thấy những ve có màu trắng, nhỏ, lẫn trong rái tai màu sậm, ta có thể láy rái tai đặt dưới kính hiển vi để tìm ve.

* Cách điều điều trị: 

Dùng một loại dầu như dầu khoáng bôi nhẹ vào ống tai rồi lau để làm sạch tai, chất tiết từ tai sẽ giúp lấy được ve ra. Sau khi làm sạch tai dùng một loại thuốc diệt cái ghẻ như là rotenone, diethyl phtalate, hay pyrethrins để bôi mỗi ba ngày một lần, lập lại trong 4 lần. Khi tai có hiện tượng viêm mãn tính thì phải bôi thuốc kháng sinh có corticoisteroide hay thuốc mỡ có kháng sinh. Hoặc dùng ivermectin với liều 200-300 mg/kg tiêm dưới da.

Bệnh mò bao lông trên chó hay ghẻ demodex

Bệnh mò bao lông do một ký sinh trùng da sống trong nang lông gây ra ngứa ở các mức độ khác nhau. Bệnh ở chó phổ biến hơn ở mèo.

* Ký Sinh Trùng:

Ký sinh trùng có tên là Demodex canis sống trong nang bao lông của chó, thân dài 0,25 mm. Có thể tìm thấy trên da con vật khỏe.

* Triệu Chứng của bệnh:

Bệnh ghẻ mò bao lông thường phát sinh ở phía trước mắt, hoặc khủy chân. Bệnh có thể thay đổi từ rất nhẹ như chỉ một mảng nhỏ, cho đến nặng như toàn thân đều có bệnh tích rướm máu, có mủ. Với trường hợp bệnh nhẹ thì có thể chỉ bị một khu vực tách biệt, bị rụng lông ở mặt, quanh mắt hay chân trước hoặc cả chân sau. Những trường hợp này được xem là bệnh nhẹ, không gây viêm da thứ phát. Còn trường hợp nặng thì da bị mẫn đỏ lên, có mụn mủ, có máu và huyết thanh rỉ ra từ những vùng nhiễm bệnh, kế đó là nhiễm trùng thứ phát mà thường thấy là Staphylococcus aureus, thỉnh thoảng cũng thấy Pseudomonas spp.

* Chẩn Đoán bệnh: 

Dùng dao tẩm dầu cạo chỗ có bệnh tích cho đến khi thấy đỏ lên, bắt đầu chảy máu rồi soi dưới kính hiển vi để tìm ký sinh trùng.

* Cách Điều Trị: 

- Ký sinh trùng: Khi bệnh khu trú có giới hạn thì thường tự khỏi, tuy nhiên để đề phòng bệnh lan ra toàn thân ta nên điều trị sớm ở những trường hợp này bằng:

- Amitra với nồng độ 0,025% trong nước, mỗi tuần bôi một lần, cho đến khi dứt các bệnh tích, rồi tiếp tục bôi mỗi hai tuần một lần, cho đến khi xét nghiệm không còn ký sinh trùng.

- Rotenone (C23H22O6) 1% pha trong cồn bôi trong ba ngày liên tục.

- Benzyl benzoat.

- Trypanbleu.

- Tẩm bằng các xà bông sát trùng.

· Trị nhiễm trùng thứ phát với : chloramphenicol, lincomycin.

Bệnh ve kí sinh ở chó

Ve là một loại ký sinh trên chó, nó không chỉ tranh chấp chất dinh dưỡng của ký chủ mà còn truyền một số bệnh nguy hiểm cho chó.

* Ký Sinh Trùng:

Ve ký sinh trên chó có nhiều loại thường thấy nhất là Rhipicephalus sanguineus, có hình quả lê và màu nâu đen. Ve này phân bố khắp nơi trên thế giới. Ngoài chó, ve còn thấy trên trâu, bò, heo. Chu kỳ phát triển 7 tháng đến 1 năm. Ve có thể nhịn đói 19 tháng. Ve phát triển qua các giai đoạn trứng, ấu trùng, thiếu trùng và ve trưởng thành. Ve cái và đực giao phối trên cơ thể ký chủ. Sau khi giao phối ve cái hút no máu rồi rời ký chủ, đẻ trứng trên mặt đất. Mỗi giai đoạn phát triển là sau khi ve hút no máu lại rời ký chủ biến thái trên mặt đất, lại bám vào ký chủ mới. Khi bám vào da ve chích chất kháng đông vào máu ký chủ, mỗi ve cái có thể hút 0,5ml máu.

* Triệu Chứng của bệnh:

Ve thường bám ở trong và ngoài vành tai, vùng cổ và ở kẻ ngón chân. Nhiễm nặng thì thấy ve bám khắp cơ thể, có khi hàng ngàn ve trên một ký chủ, gây tổn thương sinh ra phản ứng viêm, làm chó ngứa ngày khó chịu, gãi thường xuyên có thể tạo nhiễm trùng thứ phá, áp xe hay loét. Nếu nhiều thì làm cho ký chủ bị thiếu máu, một số chỗ của da xù xì, dày lên, chó cứ gậm, liếm, cào cấu thường xuyên. Khi loại trừ được ve thì các triệu chứng trên giảm ngay. Nguy hiểm nhất là ve truyền các bệnh truyền nhiễm như: rickettsia, leptospirosis, babesiosis.

Cách Điều Trị: 

Các loại thuốc có thể dùng điều trị như:

- Thuốc xịt trị ve, rận, bọ chét... lên lông chó, mèo.

- Bayticol (flumethrin 6%) pha 1ml cho 2 lít nước tắm hay xịt cho chó.

- Vòng đeo cổ trị ve, rận, bọ chét (Fleadom) trừ được ve trong 4 tháng.

* Biện pháp Phòng Bệnh: 

Để kiểm soát ve ta có thể định kỳ xịt thuốc sát trùng vào chỗ ở của chó như chuồng, góc nhà, vách tường, kẻ tường, sân. Dùng vòng đeo trừ ve.

Bệnh rận kí sinh ở chó

Rận ký sinh ở chó phổ biến có 2 loại: Rận ăn lông và Rận hút máu.

- Rận ăn lông: gồm các loại như: Trichodectes canis, Trichodectes latus Heterodoxus spiniger, các loại này không hút máu chỉ ăn lông. Vòng đời chỉ trải qua trên ký chủ, con cái đẻ trứng, màu trắng đầu có nắp dính trên lông ký chủ, 5-12 ngày nở thành ấu trùng rồi lột xác 3 lần trong 12-16 ngày để trở thành con trưởng thành.

- Rận hút máu: Phổ biến là Linognathus selosus, rận đẻ trứng trên lông, trứng nở ra thiếu trùng và qua 3 lần lột xác thành con trưởng thành, toàn bộ vòng đời mất 2-3 tuần.

* Triệu Chứng:

Trước hết rận bò trên da làm con vật ngứa ngáy không nghỉ ngơi được. Nhiễm rận nhiều gây kém ăn, chậm lớn, vết đốt gây viêm biểu bì, bao lông, gây ngứa ngáy, rụng lông lỗ chỗ. Rận ăn lông Trichodectes còn là ký chủ trung gian cho sán dây Dipylidium caninum.

* Hướng Điều Trị: 

Các loại thuốc có thể dùng điều trị như:

- Thuốc xịt trị ve, rận, bọ chét...

- Bayticol (flumethrin 6%) pha 1ml cho 2 lít nước tắm hay xịt cho chó.

- Để tiêu diệt mầm bệnh ta có thể lập lại sau 14 ngày.

Bệnh bọ chét kí sinh

Đây là một loại ký sinh trùng ngoài rất phổ biến ở chó, mèo. Bọ chét không gây hại nặng trực tiếp nhưng lây lan rất nhanh và khó tiêu diệt mầm bệnh. Nguy hiểm cho người khi bị đốt vì rất ngứa ngáy.

* Ký Sinh Trùng:

Bọ chét có nhiều loài: Ctenophalides canis, C. felis felis, C. felis orientis. Bọ chét có thân hình dẹp, chân dài nên di chuyển rất nhanh như bò trên da ký chủ hoặc bằng những bước nhảy rất xa. Bọ chét trưởng thành hút máu ký chủ, nhưng ấu trùng thì ăn phân của cha mẹ chúng, bọ chét trưởng thành có thể sống đến 2 tháng mà không cần phải hút máu. Con cái đẻ trứng, trứng rớt xuống đất hoặc sàn nhà, trứng nở thành ấu trùng dạng vòi, rồi thành nhộng. Ở môi trường thuận lợi bọ chét hoàn thành vòng đời khoảng 3 tuần.

* Triệu Chứng:

Thấy dễ dàng ở vùng không lông hay ít lông như bụng, háng. Gây cho ký chủ ngứa ngáy, viêm da, mụn loét, rụng lông. Nguy hiểm nhất là truyền những bệnh khác như: sán dây Dipyllidium caninum, vi trùng bệnh dịch hạch.

* Điều Trị: 

Các loại thuốc có thể dùng điều trị như:

- Thuốc xịt trị ve, rận, bọ chét...

- Dipterex 0.3-0.5 %.

- Bayticol (flumethrin 6%) pha 1ml cho 2 lít nước tắm hay xịt cho chó.

- Vòng đeo cổ trị ve, rận, bọ chét (Fleadom) trừ được bọ chét trong 4 tháng.

- Program (lufenuron) mỗi tháng một viên.

Về sức khỏe cộng đồng: :

Trẻ em có thể nhiễm sán dây Dipylidium caninum mà nguyên nhân là do nuốt phải bọ chét mang ấu trùng sán dây.

Bệnh care ở chó

Bệnh ca rê gây tác hại trên nhiều hệ nhưng trên hệ tiêu hóa là nặng nhất và rõ nhất. Đây là một trong những bệnh nguy hiểm và phổ biến nhất của chó. Bệnh xảy ra trên hầu khắp thế giới, giết hại rất nhiều chó không được tiêm phòng. Bệnh có thể xảy ra trên tất cả các lứa tuổi chó nhưng tác hại nặng trên chó con. Các cơ quan bị virus tấn công nhiều nhất là hệ tiêu hóa, hô hấp, da, thần kinh.

* Nguyên Nhân gây bệnh:

Bệnh do virus thuộc nhóm paramyxovirus. Virus xâm nhập vào chó qua đường hô hấp, tiêu hóa, da. Đầu tiên khi xâm nhập vào virus nhân lên ở mô bạch huyết đường hô hấp trên, sau đó nhiễm vào máu và virus tiếp tục nhân lên ở mô bạch huyết của các cơ quan khác. Mầm bệnh được thải ra qua dịch tiếït mắt mũi, nước bọt, phân, nước tiểu.

* Triệu Chứng:

Xảy ra ở tất cả các lứa tuổi nhưng thường ở chó con vài tuần tới 12 tháng tuổi. Chó bắt đầu bệnh sốt 40oC – 40,5oC, chó ủ rũ bỏ ăn, sau 24 – 48 giờ thì hạ sốt, ăn lại. Vài ngày sau lại bỏ ăn, sốt, bệnh tiến triển trầm trọng. Chó bệnh thường hay trải qua hai đợt sốt nên người ta còn gọi là dạng sốt hai thì. Vì virus thường tác hại chính trên đường tiêu hóa và hô hấp nên chó bị tiêu chảy có máu, cũng như viêm đường hô hấp, ho vớiï dịch tiết mũi có mũ.

Một số trường hợp khá phổ biến chó bệnh có mụn mủ ở vùng da mỏng như bụng, háng, với diển tiến lúc đầu viêm đỏ sau thành mũ rồi vở ra khô lại. Ở những trường hợp bệnh nặng người ta thấy chó thể hiện triệu chứng thần kinh như co giật, run từng cơn, hoặc hai chân trước giật từng hồi như bơi trong không khí. Mỗi trường hợp có một dạng co giật khác nhau, giai đoạn cuối chó bị liệt. Hầu hết chó xuất hiện dạng thần kinh thường chết. Một số ít có thể vượt qua được thì mang di chứng thần kinh.

Một số trường hợp khác thì thể hiện triệu chứng gan bàn chân dầy và cứng, khi ta sờ tay vào cảm giác rất nhám. Đôi khi cũng xảy ra hiện tượng dày và cứng mũi.

* Chẩn Đoán: 

Nên nghĩ đến bệnh Care khi chó con sốt, nhất là dạng sốt hai thì. Các triệu chứng điển hình như viêm hô hấp, viêm ruột, mụn mủ ở da, cứng bàn chân, các cơn co giật. Nhưng đôi khi những dấu hiệu đặc trưng thường không phát hiện ở giai đoạn sớm mà chỉ thấy được ở giai đoạn quá trể.

* Điều Trị:

Nguyên tắc điều trị là giới hạn sự nhiễm trùng thứ phát, truyền dịch tạo lại cân bằng điện giải, giới hạn những cơn co giật và chăm sóc cẩn thận.

- Giữ chó bệnh ở nơi khô ấm, thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau, atropine để giới hạn co thắt ruột.

- Dùng kháng sinh hoạt phổ rộng để chống nhiễm trùng thứ phát

- Trimethoprim + sulphamethoxazole

- Streptomycine 5-10 mg/kg, ngày hai lần tiêm thịt hay dưới da.

- Gentamicin 2mg/kg ngày 2 lần dùng tối đa 5 ngày.

- Kanamycin 10-20 mg/kg ngày bốn lần cho uống, hoặc 5-7,5 mg/kg ngày hai lần tiêm thịt hoặc dưới da.

· Truyền dịch: dung dịch điện giải, dung dịch protein, và thuốc chống co giật.

Cách tốt nhất để chó nhà bạn ko bị các bệnh trên thì chúng ta thường xuyên vệ sinh chỗ ở, vệ sinh và tắm cho chó các loại dầu tắm phòng và trị các bệnh về ve, rận, bọ chét. Tẩy giun theo định kỳ.